Od lutego zmieniły się zasady dotyczące terminów wiosennego nawożenia pól. Rolnicy mogą zastosować nawozy azotowe wcześniej niż 1 marca, ale musi być przy tym spełnionych kilka kryteriów, w tym odpowiednia temperatura powietrza.
8 lutego bieżącego roku weszło w życie rozporządzenie, które zmieniło w niektórych zakresach tzw. Program azotanowy (Programem działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu). Do tej pory rolnicy musieli czekać z wysianiem nawozów azotowych do 1 marca. Rolnicy i organizacje rolnicze przez kilka sezonów wskazywały, że sztywno określony termin jest dla nich utrudnieniem. Zdarzały się już na tyle ciepłe zimy, że wegetacja niektórych roślin rozpoczynała się nawet w połowie lutego. Jednak na rośliny wchodzące w wiosenny wigor nie czekała startowa dawka azotu, bo zgodnie z prawem rolnik musiał poczekać z nią jeszcze np. 10 dni. Takie podejście obniżało plony.
Elastyczne terminy nawożenia azotem na wiosnę
Od lutego 2023 roku termin wiosennego stosowania nawozów azotowych stał się bardziej elastyczny. Rolnik może rozsiać nawóz w okresie od 1 do 28 lutego, ale tylko kiedy łącznie są spełnione następujące warunki:
- jest odpowiednia temperatura powietrza, czyli w przypadku roślin zasianych jesienią, upraw trwałych, upraw wieloletnich i trwałych użytków zielonych średnia dobowa temperatura powietrza przejdzie przez próg 3°C, a dla pozostałych upraw – 5°C,
- gleba nie jest zamarznięta,
- ziemia nie jest zalana wodą lub nią nasycona,
- gleba nie jest pokryta śniegiem.
Rolnik przy nawożeniu w lutym musi kierować się wskazaniami IMGW
Jednak w przypadki temperatury powietrza, która uprawnia do rozpoczęcia nawożenia upraw azotem, rolnik nie może polegać na własnym termometrze czy stacji pogodowej. Zgodnie z prawem, może wyjechać z nawozem w pole jedynie w sytuacji, gdy powiat, w którym znajdują się jego plantacje, zostanie określony przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
Wykazy powiatów, w których nastąpiło przejście średniej dobowej temperatury powietrza przez próg 3 i 5°C są publikowane codziennie na stronie internetowej IMiGW: agrometeo.imgw.pl.
Jakie kary grożą za naruszenie programu azotanowego?
Rolnicy powinni także pamiętać, że część z nich ma obowiązek sporządzenia i przestrzegania planu nawożenia azotem w swoim gospodarstwie. Taki obowiązek jest nałożony m.in. na:
- rolników prowadzących chów lub hodowlę drobiu powyżej 40 000 stanowisk,
- hodowców trzody chlewnej w skali powyżej 2 000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg lub 750 stanowisk dla macior,
- rolników, którzy prowadzą gospodarstwo rolne o powierzchni powyżej 100 ha użytków rolnych,
- uprawiających uprawy intensywne na gruntach ornych na powierzchni powyżej 50 ha,
- utrzymujących obsadę zwierząt większą niż 60 DJP według stanu średniorocznego.
Za nieprzestrzeganie programu azotanowego pracownicy Inspekcji Ochrony Środowiska mogą na gospodarza nałożyć kary sięgające nawet niemal 6 tys. złotych. Oto jaki jest taryfikator kar za poszczególne wykroczenia:
- 2 304,21 zł – za stosowanie nawozów niezgodnie z programem azotanowym lub planem nawożenia azotem,
- 3 456,33 zł – za przechowywanie nawozów naturalnych niezgodnie z programem azotanowym,
- 576,05 zł – za prowadzenie dokumentacji realizacji programu azotanowego niezgodnie z przepisami programu azotanowego,
- 576,05 zł – za brak planu nawożenia azotem.
Jakie obowiązki mają małe i średnie gospodarstwa?
Jednak także mniejsze i średnie gospodarstwa muszą przestrzegać odpowiednich regulacji w zakresie nawożenia i składowania nawozów, zwłaszcza tych naturalnych. Pierwszy obowiązek, który dotyczy każdego gospodarstwa bez względu na wielkość, to przestrzeganie terminów nawożenia oraz składowania nawozów naturalnych. Drugi obowiązek dotyczy już średnich gospodarstw, czyli o areale powyżej 10 ha. One dodatkowo muszą prowadzić ewidencję nawożenia azotem oraz przestrzegać stosowania maksymalnych dawek azotów.
