Na jakich zasadach można wydzierżawić ziemię od KOWR?

Rolnik może wydzierżawić ziemię rolną, której właścicielem jest Skarb Państwa, a którą dysponuje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Jest to umowa czasowa, po której zakończeniu dzierżawca jest zobowiązany do zwrotu uprawianej na tej zasadzie ziemi rolnej. Taka dzierżawa jest możliwa po spełnieniu kilku warunków. Jakich?

Kiedy KOWR ogłasza przetarg na dzierżawę ziemi państwowej?

Od 2016 roku obowiązują nowe formy wydzierżawienia nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa dla rolników. KOWR ogłasza przetargi ograniczone na dzierżawę ziemi państwowej i są one organizowane w formie licytacji albo pisemnych ofert. Do przetargu może przystąpić zarówno rolnik indywidualny, który chce powiększyć swoje obecne gospodarstwo rolnej albo osoby zamierzające utworzyć gospodarstwo rodzinne.

Podczas oceny kandydatów na dzierżawców KOWR sugeruje się nie tylko wysokością czynszów, ale przede wszystkim czy kandydat spełnia istotne dla tego etapu warunki.

Żeby wydzierżawić ziemię od KOWR trzeba mieć odpowiednie kwalifikacje

Żeby ubiegać się o dzierżawę gruntów rolnych od KOWR, należy posiadać wykształcenie rolnicze, które jest rozumiane jako:

• wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, zasadnicze branżowe, średnie, średnie branżowe lub wyższe, lub
• tytuł kwalifikacyjny lub tytuł zawodowy, lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
• wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie lub średnie branżowe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
• wykształcenie podstawowe, gimnazjalne, zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe inne niż rolnicze i co najmniej
  5-letni staż pracy w rolnictwie.

W rozporządzeniu MRiRW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie kwalifikacji rolniczych posiadanych przez osoby wykonujące działalność rolniczą jest zawarty wykaz kierunków, zawodów i studiów podyplomowych umożliwiających otrzymanie kwalifikacji rolniczych.

Jakie kryteria musi spełnić dzierżawca gruntów od Państwa?

Rolnik, który chce użytkować ziemię z Zasobu, musi spełnić łącznie następujące warunki:

1. Posiada status rolnika indywidualnego, który co najmniej 5 lat, w sposób ciągły zamieszkiwał gminę ,w której znajdują się interesujące go grunty. Przy czym takowy kandydat musi użytkować co najmniej jedną z nieruchomości rolnych jakie posiada w gospodarstwie, a która znajduje się w tejże gminie.
2. Posiada kwalifikacje rolnicze.
3. Osobiście prowadzi gospodarstwo rolne przez okres co najmniej 5 lat, jego powierzchnia łączna jest mniejsza niż 300 ha użytków rolnych.
   Wspomniany okres co najmniej pięć lat prowadzenia takiego gospodarstwa nie dotyczy rolników, którzy w dniu ogłoszenia wykazu nieruchomości Zasobu przeznaczonych do dzierżawy mają nie więcej niż 40 lat; czyli nie ukończyli 41 roku życia lub realizują warunki określone w decyzji o przyznaniu pomocy w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach PROW na lata 2014 – 2020.
4. Nie posiada zaległości z tytułu zobowiązań finansowych wobec takich instytucji jak: KOWR, Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
5. Nie jest osobą karaną.
6. Nieruchomość wystawiana do przetargu znajduje się w gminie zamieszkania rolnika lub w gminie graniczącej z tą gminą.

Kto nie może przystąpić do przetargu o dzierżawę gruntów od KOWR?

Do przetargów nie mogą przystąpić osoby, które:

• władają lub władały nieruchomościami Zasobu bez tytułu prawnego, co oznacza, że są obecnymi dzierżawcami lub dzierżawili grunty państwowe bezumownie;
• kiedykolwiek nabyły z Zasobu nieruchomości o powierzchni łącznej co najmniej 300 ha użytków rolnych, przy czym do powierzchni tej wlicza się powierzchnię użytków rolnych, które zostały nabyte z Zasobu, a następnie zbyte, chyba że zbycie nastąpiło na cele publiczne.

Jaka jest wysokość czynszu za dzierżawę ziemi rolnej, której właścicielem jest Skarb Państwa?

Wysokość czynszu dzierżawnego od 1 ha jest uzależniona od rodzaju przetargu, na mocy którego rolnik ma dzierżawić grunty:

• czynsz wywoławczy określony podczas licytacji w przetargach ustnych,
• czynsz jaki został ustalony w drodze przetargu ograniczonego ofertowanego, który jest stały i nie stanowi kryterium oceny ofert.

Średni czynsz dzierżawny dla umów zawartych w 2022 r. wyniósł 12,2 dt pszenicy/ha. Wysokość czynszu za 1 ha gruntu dzierżawionego w ramach umowy dzierżawy z nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa dla danego okręgu podatkowego jest precyzyjnie określona w przepisach. Zasady ustalania czynszu i jego stawki są zestawione w załączniku do rozporządzenia MRiRW z dnia 1 sierpnia 2016 r.

Dodatkowo, oprócz czynszu od gruntów rolnych, naliczany jest także czynsz od innych składników takiego majątku, np.  składają się także takie czynniki jak budynki, budowle i urządzenia, które są związane z danym gruntem.

Ile KOWR zarobił na dzierżawie ziemi?

W umowie dzierżawy, która jest podstawową formą umowy na użytkowanie ziemi rolnej pochodzącej z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP), ustalana jest m.in. wysokość czynszu, czas trwania umowy, ustanie stosunku umowy.

W roku 2022 KOWR dzierżawił grunty o powierzchni 36 441 ha., a wpływy wynosiły odpowiednio:

• 745 233 tys. zł – jeśli chodzi o wpływy z tytułu dzierżawy,
• 809 095 tys. zł – jeśli chodzi o wpływy z odpłatnego korzystania z mienia ZWRSP.