Rolnicy na celowniku cyberprzestępców!

Dowiedz się, z jakimi zagrożeniami wiąże się rozwijająca cyfryzacja w rolnictwie.

Rolnictwo coraz bardziej przypomina inne branże gospodarki, jeśli spojrzymy na nie pod kątem stosowania nowoczesnych technologii oraz rozwijającej się cyfryzacji. Gospodarstwa rolne, jak i firmy rolnicze, obecnie standardowo korzystają z takich rozwiązań jak np. systemy GPS, czujniki IoT, inteligentne maszyny, aplikacje do zarządzania produkcją, czy autonomiczne maszyny.  

Jest to, rzecz jasna, oznaka postępu i rozwoju oraz znaczące ułatwienie działania gospodarstw i firm rolniczych. Jednak ten rozwój ma także swoją drugą stronę. Stałe wykorzystywanie narzędzi połączonych z internetem, siłą rzeczy generuje różnego rodzaju ryzyka m.in. ryzyko sieciowe. Hakerzy już jakiś czas temu dostrzegli, że rolnicy stanowią dla nich atrakcyjny „rynek”. Z tego powodu, inwestycja w odpowiednie zabezpieczenia informatyczne jest dla nowoczesnego rolnika nie opcją, lecz koniecznością.

Dlaczego rolnicy stali się celem cyberataków?

Dzisiejszy sektor rolniczy nie tylko korzysta z nowoczesnych maszyn i narzędzi, ale też z systemów komputerowych i łączności internetowych stanowiących integralną część produkcji rolnej i znacząco wpływających na działalność rolniczą.

Co jednak ważne, celem ataku nie muszą być komputery, tablety, serwery czy chmura z danymi. Coraz częściej dochodzi do cyberataków na maszyny rolnicze, jak np. ciągniki rolnicze, które podobnie do nowoczesnych samochodów, posiadają informatyczne systemy i korzystają z internetu. To samo dotyczy niektórych maszyn rolniczych, które także mogą zostać zhakowane, co niestety często kończy się poważnymi stratami finansowymi.

Jakie zagrożenia czyhają na współczesne gospodarstwa rolne?

Lista czynników ryzyka sieciowego dla gospodarstw i przedsiębiorstw rolnych niestety nie jest krótka. W szczególności trzeba wymienić:

• phishing – fałszywe wiadomości z kont podszywających się pod znane firmy z sektora rolniczego,
• ransomware – przejęcie kontroli nad siecią/dyskiem twardym i żądanie okupu w zamian za przywrócenie dostępu,
• kradzieże wrażliwych danych oraz danych do logowania do serwerów,
• celowane ataki na systemy IoT (np. czujniki, automatyczne nawadnianie, drony).

Co ważne, w przypadku źle zabezpieczonego komputera, czasami wystarczy naprawdę niewiele, aby paść ofiarą oszustów. Często są to przypadki po prostu kliknięcia w link otrzymany w wiadomości poczty elektronicznej lub odwiedzenie strony zawierającej złośliwe oprogramowanie.

Gospodarstwo rolne w cyfrowej sieci – słabe punkty bezpieczeństwa.

Rolnicy niestety nadal często lekceważą zagrożenia sieciowe. Tymczasem, hakerzy coraz częściej wykazują zainteresowanie właśnie branżą rolniczą, zaś nowoczesne narzędzia pozostające do dyspozycji dzisiejszych cyberprzestępców sprawiają, że nawet najmniejsza niezabezpieczona powierzchnia może zostać zatakowana. Warto więc zadbać o to, aby ekspozycja na ryzyko była jak najmniejsza. Pomoże w tym unikanie kilku prostych błędów:

• brak aktualnych aktualizacji oprogramowania,
• brak dobrego szyfrowania przesyłanych danych,
• słabe hasła lub używanie tego samego hasła do wielu urządzeń czy aplikacji,
• brak zabezpieczonego połączenia z internetem np. VPN (ang. virtual private network – wirtualna sieć prywatna),
• korzystanie z publicznych sieci Wi-Fi przy zakupach online, logowaniu się do systemów rolniczych lub bankowości online.

Każdy z wymienionych błędów ma dwie te same cechy: jest bardzo łatwy do uniknięcia, a popełniony generuje naprawdę duże ryzyko. W dobie cyfryzacji, kiedy wiele urządzeń rolniczych i programów działa w stałym połączeniu z internetem, bez wątpienia warto zadbać o przynajmniej podstawowe zasady cyberbezpieczeństwa.

Co mogą zrobić rolnicy, aby zwiększyć bezpieczeństwo w sieci?

Aktualnie zagrożenia ze strony hakerów czyhają na nas niemal wszędzie, a eksperci od bezpieczeństwa w każdym roku podkreślają, że odpowiednia ochrona przed wirusami jest obecnie konieczna i dotyczy to także rolników oraz firm rolniczych. Branża agro, podobnie jak inne branże, również podlega cyfryzacji, z którą wiąże się przechowywanie danych w chmurze.

Hakerzy naturalnie mają świadomość tego faktu, przez co rolnicy coraz częściej padają ofiarą rozmaitych ataków. Mogą to być przejęcia sesji, złośliwe pliki cookie, czy nawet bardziej zaawansowane oszustwa z użyciem sztucznej inteligencji (AI). W celu ograniczenia ekspozycji na ryzyko warto jest przede wszystkim:

• regularnie aktualizować oprogramowanie komputerów, routerów, maszyn oraz aplikacji,
• tworzyć silne, unikatowe hasła i regularnie je zmieniać (można używać w tym celu menadżerów haseł),
• zabezpieczyć dostęp do swojego sprzętu i zasobów sieciowych przed osobami postronnymi,
• tworzyć kopie zapasowe swoich danych.

Ponadto, zalecane jest też zachowanie ostrożności podczas korzystania z sieci (każdorazowe sprawdzenie, czy odwiedzana witryna posiada protokół https oraz szyfrowanie) i uważanie na phishing (niewskazane jest otwieranie podejrzanych wiadomości poczty elektronicznej oraz otrzymanych załączników lub linków). Warto korzystać z dodatkowej ochrony, którą oferują programy antywirusowe i aplikacje VPN.

Co to jest adres IP i dlaczego warto go chronić?

Ochrona IP pełni kluczową funkcję dla bezpieczeństwa sieciowego. Kiedy zastanawiasz się nad tym, czym właściwie jest mój adres IP, powinieneś myśleć o nim jak o czymś w rodzaju unikatowego identyfikatora, który jest przypisany do sprzętu wpiętego do sieci, zawiera określone informacje na Twój temat oraz może zostać wykorzystany np. do śledzenia aktywności w internecie, namierzania Twojej lokalizacji czy przejęcia sesji.

Praktyka dowodzi, że większość ataków hakerskich zaczyna się od namierzenia IP „ofiary”. Hakerzy uzyskują w ten sposób informację wstępną, która pozwala im przygotować konkretną formę ataku, np. oszustwo typu deep-fake (podrobienie jednej z często odwiedzanych przez Ciebie witryn), phishing czy nawet bezpośrednie włamanie do sieci.

VPN, czyli proste narzędzie, które chroni dane rolnika.

Jednym z najważniejszych narzędzi ochrony sieciowej jest oprogramowanie typu VPN. Jego działanie opiera się na dwóch kluczowych elementach: szyfrowaniu prawdziwego adresu IP użytkownika oraz szyfrowaniu połączenia z siecią.

Z punktu widzenia bezpieczeństwa wskazane jest zainstalowanie VPN na każdym urządzeniu, również na ruterze, zapewniając w ten sposób maksimum bezpieczeństwa i skuteczną ochronę przed różnego rodzaju atakami z sieci.

Przyszłość rolnictwa to bezpieczeństwo cyfrowe.

Polscy rolnicy sukcesywnie unowocześniają swoje przedsiębiorstwa w wielu różnych aspektach, m.in. dzięki postępującej cyfryzacji, będącej szansą na poprawienie szybkości i efektywności działania, ale jednocześnie generującej nowe zagrożenia, o których wspomniano powyżej.

Tak samo jak każdy inny przedsiębiorca, rolnik również jest narażony nadziałania cyberprzestępców, a mienie wypracowane przez rolnika ciężką, fizyczną pracą, coraz częściej „pada łupem” cyberprzestępców w świecie wirtualnym. Potwierdzają to  dane statystyczne, z których wprost wynika, że firmy rolnicze coraz częściej stają się obiektem zainteresowania hakerów. Z powyższego można wyciągnąć wniosek, że w dzisiejszych realiach inwestycja w odpowiednie narzędzia ochrony sieciowej, takie jak np. VPN czy programy antywirusowe, powinna być traktowana w działalności rolniczej jako działanie nie mniej ważne niż konserwacja maszyn czy ochrona upraw.