Produkcja jagnięciny jest rozpowszechniona w wielu regionach świata, z różną intensywnością i skalą. Również wybory konsumenckie powiązane są z tradycjami kulinarnymi, rejonami czy dostępnością surowca.
Branża produkcji jagnięciny stoi więc przed wieloma wyzwaniami, w tym popularyzacją mięsa jagnięcego w rejonach o średnim wskaźniku spożycia, wahaniami kosztów paszy, trudnościami produkcyjnymi, które mogą mieć znaczący wpływ na produkcję i handel.
Tucz jagniąt
Łatwość w produkcji, wysoka liczebność miotów, wielkość produkcji i krótki okres odchowu determinują opłacalność i niższą końcową cenę produktu. Mięso wieprzowe i drobiowe dominują na rynku spożywczym nad jagnięciną ze względu na czynniki takie jak dostępność czy cena. Jednak jagnięcina, mimo że jest mniej popularna, wyróżnia się wyjątkowymi walorami prozdrowotnymi, takimi jak:
- lekka strawność,
- mięso delikatesowe,
- stosunkowo niska zawartość cholesterolu,
- wysoka zawartość minerałów (Ca, P, Mg, Fe, Si, Cu, Al, F),
- wysoka zawartość aminokwasów (lizyna, leucyna, tryptofan, i kwas glutaminowy),
- wysoka zawartość witamin (A, B1, B2, B6, B12, C, PP).
Czy jagnięcina się opłaca?
Mięso jagnięce charakteryzuje się nie tylko wysokimi wartościami odżywczymi, ale i również uznawane jest za produkt dietetyczny. Jednak przy dobrej jakości produktu istnieją bariery ograniczające rozwój hodowli jagniąt rzeźnych. Poza problemami istoty kulturowej czy przyzwyczajeniami konsumenckimi istnieją takie, które obniżają ekonomikę hodowli jak przeżywalność czy zdrowotność jagniąt. Do innych czynników należą:
- genotyp,
- płodność,
- plenność,
- tempo wzrostu,
- przyrosty dobowe,
- śmiertelność,
- zachorowania.
Wysoka przeżywalność, dobre przyrosty, zdrowotność i wielkość miotów to zdecydowanie najważniejsze cechy użytkowania rzeźnego i dobrej genetyki rasy. Jednak przy produkcji surowca wybitnej jakości, istotne jest zarówno żywienie, wiek uboju jak i rodzaj wyrębu tuszy.
Tucz jagniąt prowadzony jest do 3 – 6 miesiąca (w zależności od systemu produkcji). Waga ostateczna sięga różnych zakresów pomiędzy 13 a 35 kg. Skrócenie okresu tuczu i podniesienie wagi końcowej jest celem bezpośrednio wpływającym na zyski.
Inwestycja w zdrowie jagniąt
W sektorze hodowli jagnięciny rzeźnej utrzymanie zdrowia młodych osobników oraz owiec matek jest sprawą najwyższej wagi, znacząco wpływającą na opłacalność ekonomiczną całej produkcji. Jednak stosowanie wysokiej jakości żywienia, specjalistycznych dodatków żywieniowych czy kontroli weterynaryjnej jest kosztowne i nie zawsze opłacalne.
Innowacyjnym rozwiązaniem wprowadzonym na rynek stały się postbiotyki, oferujące holistyczne podejście do poprawy ogólnego zdrowia jagniąt i rentowności gospodarstwa.
Czym są postbiotyki?
Postbiotyki to preparaty, zawierające inaktywowane szczepy probiotyczne i ich metabolity oraz składniki komórkowe. Są to zatem wszystkie bioaktywne komponenty, produkowane przez dobroczynne bakterie, np. podczas fermentacji, oferujące prozdrowotne korzyści dla organizmu. Postbiotyczne dodatki paszowe znalazły swoje zastosowanie w żywieniu oraz wsparciu ich zdrowia.
Potencjał postbiotyków
Postbiotyki wykazują efekty nie tylko miejscowe, np. w obrębie przewodu pokarmowego, ale także rozszerzają swój zasięg na odległe narządy, zwłaszcza nerki. Tutaj wykazują swoją skuteczność, ograniczając zwłóknienie nerek czy łagodząc stany zapalne.
Jednak jedną z najważniejszych funkcji postbiotyków jest wzmocnienie i poprawa rozwoju bakterii probiotycznych w układzie pokarmowym.
Wpływ postbiotyków na zdrowotność jagniąt
Bakterie probiotyczne mają wiele zalet dla zwierząt gospodarskich. W przypadku jagniąt najbardziej zauważalne są;
- wpływ na jakość i tempo wzrostu,
- wsparcie odporności,
- poprawa wchłaniania składników pokarmowych i wykorzystanie paszy,
- stymulacja rozwoju przedżołądków po odsadzeniu,
- stymuluje pobranie paszy,
- zapobiega chorobom układu pokarmowego,
- stymuluje aktywność i produkcję enzymów jelitowych,
- poprawia efektywność wychowu.
Postbiotykoterapia prowadzona na jagniętach odsadzonych poskutkowała lepszą wydajnością wzrostu, wykorzystaniem paszy, poprawą charakterystyki fermentacji i profilu mikrobioty żwaczowej.
Postbiotyki jako przyszłościowy dodatek paszowy
Postbiotyki, obejmują szeroką gamę związków bioaktywnych, oferujących liczne walory i zastosowania, w kwestii zdrowia i produkcyjności zwierząt. Zastosowanie drobnoustrojów w produkcji zwierzęcej przyczynia się do utrzymania optymalnej równowagi mikrobiologicznej i homeostazy organizmu. Takie zabiegi mogą nie tylko poprawić aktualny stan, jakość produkcji, ale i również przyszłe cele związane z zyskiem lub kolejnymi miotami. Stosowane celowo mogą stanowić częściowe remedium na opłacalność produkcji jagnięcej.
Aktualnie w literaturze naukowej pojawia się coraz więcej materiałów dotyczących postbiotyków, jako prozdrowotnych i funkcjonalnych dodatków paszowych. Warto jednak podkreślić, że jako innowacja rynkowa, prowadzone są nad nimi próby normowania i pozycjonowania.
Nikola Joya
SKN Żywienia Zwierząt
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
