Nawozy zielone to nawozy organiczne. Za najlepsze uważane są bobowate i mieszanki bobowatych z innymi gatunkami, jednak eksperci wskazują, że najlepszy nawóz zielony jest z rośliny, która wytwarza najwyższe plon suchej masy materii organicznej.
Ile suchej masy z 1 ha oddają buraki cukrowe?
Jak pisze Marek Kalinowski, ekspert w dziedzinie uprawy „Tygodnika Poradnika Rolniczego”, z 1 ha plantacji buraków może pozostać na polu nawet do 40 ton liści, co daje prawie 7 ton suchej masy. Pozostawiając tę ilość masy organicznej na polu wraz z jej zaoraniem wprowadzamy do gleby ponad 150 kg azotu, ok. 50 kg fosforu, ponad 220 kg potasu, ponad 100 kg wapnia, od 30 do 50 kg magnezu i spore ilości boru, miedzi, manganu i cynku. Wykorzystanie azotu w pierwszym roku po przyoraniu liści buraczanych wynosi 40 proc., fosforu 25 proc. a potasu 60 procent. Zawarty w przyoranych liściach fosfor oraz potas jest bardzo dobrze wykorzystywany przez rośliny następcze.
Co wyróżnia nawozy zielone?
Nawozy zielone cechuje wąski stosunek węgla do azotu, ponieważ są one przyorywane w fazie rozwoju wegetatywnego i zawierają dużo azotu. Dotyczą głównie roślin z rodziny bobowatych i kapustowatych, gdyż stanowią one niezwykle cenne źródło materii organicznej w glebie. Powinny się wyróżniać bujnym wzrostem, który jest gwarantem wytworzenia dużej zawartości zielonej masy oraz głębokiego system korzeniowy.
W poplonie letnim, czyli od końca czerwca do późnej jesieni, zaleca się uprawiać łubiny, seradelę, grykę, facelię, słonecznik, rzepak, gorczycę czy bobik. Rzepak nie jest zalecany jako przedplon roślin z tej samej rodziny (rośliny krzyżowe, a pokrewieństwo zazwyczaj zwiększa presję chorobotwórczą na rośliny następcze.
Jakie są plusy i minusy nawozów zielonych?
Korzyści z uprawy poplonów są rozliczne i zależą od gatunków roślin. Możemy wyróżnić następujące zalety:
Poprawa porowatości gleby, która po nawożeniu międzyplonem letnim z owsa zwyczajnego, wyki siewnej i facelii błękitnej i międzyplonem ozimym wyki kosmatej jest większa niż po nawożeniu gleby 40 t obornika.
Nawozy zielone uprawiane w międzyplonie letnim (wyka kosmata i bobik w pierwszym roku oraz facelia błękitna w drugim roku po przyoraniu), wpływają na wzrost pH gleby w porównaniu do odczynu gleby nienawożonej organicznie.
Przyoranie międzyplonów mimo ryzyka utraty wilgotności, poprawia gospodarkę wodną gleby, zwłaszcza w przypadku upraw bobiku, wyki kosmatej i siewnej, żyta zwyczajnego, owsa zwyczajnego i grochu siewnego w siewie czystym oraz w mieszankach.
Wartość masy nawozowej poszczególnych roślin międzyplonowych można odnieść do wartości nawozowej obornika, choć ten ekwiwalent nie równa się jego pełnej dawce. Jeśli przyjmiemy, że 1,0 t obornika zawiera około 0,26 t suchej masy organicznej, to sucha masa bobiku uprawianego na powierzchni 1 ha w międzyplonie letnim stanowi ekwiwalent 25,5 tony obornika, seradeli siewnej 9,5 t, wyki kosmatej 13,5 t, wyki siewnej 9,6 t, facelii błękitnej 26,7 t, słonecznika zwyczajnego 28,5 t, owsa zwyczajnego 18,8 t, a żyta zwyczajnego 24,0 t. Facelia błękitna w poplonie letnim dorównuje próchnicotwórczemu działaniu 40 t obornika.
Mimo wielu zalet, nawozy zielone, mają także swoje minusy, takie jak okresowe zmiany w uwilgotnieniu gleby, choć to ryzyko jest małe przy międzyplonach letnich.
